Değerli Kullanıcılarımız, 2025-2026 eğitim-öğretim yılı bahar dönemi vize haftası süresince Merkez Kütüphanemiz 7/24 açık olacaktır.
Creative Commons (CC), sağladığı özgür yasal araçlar ile yaratıcılığın ve bilginin paylaşımına, tekrar kullanımına olanak veren kar amacı gütmeyen bir organizasyondur. Bu amaçla bir açık lisanslar topluluğu sunar. Bu lisanslar herkesin kullanımına açık ve ücretsizdir.
CC lisanları, bir eserin kullanım koşullarının telif sahibi tarafından insan ve makine tarafından okunabilecek şekilde belirtilmesine aracı olurken, kullanıcının telif sahibi ile iletişime geçmeksizin eserin kullanım koşullarını öğrenmesine olanak sağlar.
CC lisansları “Her hakkı saklı” yerine, “bazı hakları saklı” konsepti ile çalışır. Dört ana koşul üzerinde farklı altı lisans kombinasyonunu barındırır. Bunlar dışında kamu malı eserlerin ayırd edilebilmesi için PDM ve CC0 iki araç daha sunar.
İnternet üzerinde, telif hakkı sahibi tarafından CC lisansları ile paylaşılan eserlerin kullanımı için, eser sahibinden ayrıca izin alma adımını ortadan kaldırır. Böylelikle paylaşımı hızlandırır. İnternetin tüm potansiyelini açığa çıkarır. Yaratıcılığı teşvik eder, yenilikçiliği güçlendirir. Mevcut fikri mülkiyet kanunlarına alternatif değildir, birlikte çalışır.
CC lisansları makinece okunabilir yapıdadır. Yazılım, arama motorları ve diğer benzer teknolojik altyapılar tarafından okunabilir lisansların standard tanımları için CC REL sayfasına bakabilirsiniz. Web sitesi ve kaynakların metadata tanımlamalarında bu tanımların kullanılması doğru ve tam verinin değişimini sağlar ve birlikte işlerlik ilkesine hizmet eder.
Web siteniz veya bloğunuzun içeriğini CC lisanslarını seçerek lisanslayabilir, böylelikle kullanım koşullarını son kullanıcıya bildirebilirsiniz. Bunun için lütfen Lisans Seç sayfasını ziyaret edin. Aynı biçimde çalışmalarınızı yüklediğiniz YouTube, Flickr gibi sitelerde, yükleme adımlarında CC lisanslarından birini seçerek aynı biçimde kullanım koşullarını, CC lisans ikonları (ör: CC-BY) yardımı ile belirtebilirsiniz.
Bu bağlantıda verilen kısa sunumda CC hakkında temel bilgileri edinebilirsiniz. Diğer tanıtım dokümanları, sunum, videolar için lütfen Kaynaklar sayfasını ziyaret edin. CC lisanslı kaynaklara nasıl atıf yapılacağına dair iyi uygulamalar için bu sayfaya bakabilirsiniz.
Sıklıkla aldığımız soruları listelediğimiz Sıkça Sorulan Sorular sayfası, CC lisansları konusundaki bazı sorularınızı yanıtlayabilir.
http://creativecommons.org.tr/
CC Tanıtım videosu: https://vimeo.com/151666798
CC Türkiye iletişim: http://creativecommons.org.tr/iletisim/
Akademik Dergiler ve CC Kullanımı
Creative Commons telif hakkı lisansları ve araçları, kanunun oluşturduğu geleneksel "tüm hakları saklıdır" yapısı içinde bir denge oluşturur. Araçlarımız bireysel yaratıcılardan büyük şirket ve kurumlara kadar herkesin özgün eserlerine basit, standartlaştırılmış bir yol ile telif izinleri vermesini sağlar.
DergiPark ve CC
- Açık Erişimi destekleyen ve özendiren bir politika çerçevesinde hizmet sunan DergiPark, CC kullanımı konusunda dergilere farkındalık sağlar ve uygulama için teknik alt yapı sunar.
- Dergilerin iç işleyişine, yayın politikasına ve kullanım koşullarına (kullanım, yayma, tekrar kullanım) karışmaz. Bu sebeple CC lisans seçimi ve uygulaması dergilerin kendisine aittir.
- DergiPark CC lisansı olmayan dergileri tespit ederek lisans kullanmaları için bilgilendirme ve yönlendirme yapabilir.
CC Lisansları
Tüm Creative Commons lisansları ortak birçok önemli özelliğe sahiptir. Her lisans, telif sahiplerine yardımcı olur. Her Creative Commons lisansı da lisans verenlere, hak ettikleri eserleri için kredi alma imkanı sağlar. Her Creative Commons lisansı dünyada geçerlidir ve (çünkü telif hakları üzerine inşa edilmişlerdir) geçerli telif hakkı süresince uygulanabilirdir. Bu ortak özellikler üstünde, lisans verenlerin eserlerinin nasıl kullanılacağı konusunda ek izinler sunma seçeneğini de verir.
CC lisansları "Her hakkı saklı" yerine, "bazı hakları saklı" sloganı ile çalışır. Dört ana koşul üzerinde farklı altı lisans kombinasyonunu barındırır. Bunlar dışında kamu malı eserlerin ayırt edilebilmesi için PDM ve CC0 iki araç daha sunar. İnternet üzerinde, telif hakkı sahibi tarafından CC lisansları ile paylaşılan eserlerin kullanımı için, eser sahibinden ayrıca izin alma adımını ortadan kaldırır. Böylelikle paylaşımı hızlandırır. İnternetin tüm potansiyelini açığa çıkarır. Yaratıcılığı teşvik eder, yenilikçiliği güçlendirir. Mevcut fikrî mülkiyet kanunlarına alternatif değildir, birlikte çalışır.
Lisanslar
https://creativecommons.org/licenses/?lang=tr
Atıf CC BY
Lisans, kullanan kişilere orjinal eserden alıntı yaptıkları sürece, eserinizi dağıtma, karıştırma, ince ayar yapma, ya da üzerine çalışma haklarını verir. Bu sunulan en kullanışlı lisanstır. Bu lisans eserin mümkün olduğu kadar çok kullanılması ve yayılması için önerilir.
Atıf-AynıLisanslaPaylaş CC BY-SA
Bu lisans eseri kullanan kişilere kendi eselerini de aynı lisanla lisansladıkları sürece, karıştırma, ince ayar yapma ve üzerine çalışma hakkı verir. Bu lisans genelikle "copyleft"ten bağımsız ve açık erişim yazılım lisansları ile karşılaştırılır. Wikipedia bu lisansı kullanmaktadır ve Wikipedia gibi içeriklerden ya da benzerlerinden yararlanan eserler için önerilmektedir.
Atıf-Türetilemez CC BY-ND
Bu lisans başkalarının işi ticari olarak da dahil olmak üzere herhangi bir amaç için kullanmalarına izin verir; ancak, uyarlanmış biçimde başkalarıyla paylaşılamaz.
Atıf-GayriTicari CC BY-NC
Bu lisans, diğerlerinin ticari olmayan amaçla eserinizi karıştırarak farklı bir sürümünü oluşturmasına, ince ayar yaparak geliştirmesine, ya da eserinizin üzerine inşa ederek kendi eserlerini oluşturmasına izin verir. Onların yeni eserleri gayri-ticari olmak ve size de atıfta bulunmak zorunda olmasına rağmen, onlar ortaya çıkan türetilmiş eserlerini aynı şartlar ile lisanslamak zorunda değildir.
Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş CC BY-NC-SA
Bu lisans diğerlerinin ticari olmayan amaçla eserinizi karıştırarak, ince ayar yaparak, ya da üzerine geliştirerek kendi eserlerinde kullanmasına izin verir ve kullanan eserin orjinal lisansının aynısı ile yeni ürünü lisanslamalıdır.
Atıf-GayriTicari-Türetilemez CC BY-NC-ND
Bu lisan 6 lisansın içinde en sınırlayıcı olandır. Eseriniz size alıntı vererek indirilebilir ya da paylaşılabilir ancak değiştirilemez ve ticari amaçla kullanılamaz.
Aynı zamanda public domain alanında “tüm hakları tanınmıştır” aracı da sunulmaktadır. CC0 tool aracı lisansörün tüm haklarından feragat etmesini ve bir eseri kamu malı ilan etmesini ve Kamu Malı İşaret aracı her hangi bir web kullanıcısının bir eseri Kamu Malı olarak "işaretlemesini" sağlar.
CC Lisans Seçim Aracı
CC lisanslarını seçerek lisanslayabilir, böylelikle kullanım koşullarını son kullanıcıya bildirebilirsiniz.
Etkinlik girişi yapılmamıştır.
Tümünü Gör